Shiv Tandav Stotra Lyrics in Marathi; जाणून घेऊया संपूर्ण स्तोत्राचा अर्थ
Shiv Tandav Stotra Lyrics in Marathi; भगवान शिव शंकराचे शिव तांडव स्तोत्र तुम्ही ऐकले आहे का? तर आज हे रात्री १२ ते १ मुहूर्तावर वाचल्यास मिळणार विशेष लाभ. आहे विशेष शिवरात्रीच्या शुभ मुहूर्तावर, आपण अनुभवणार आहोत शिवतांडव स्तोत्राची अलौकिक शक्ती! रावणाने रचलेल्या या स्तोत्रात, भगवान शिवाच्या नृत्याची ऊर्जा आणि भक्तीचा एक अद्भुत संगम आहे1. प्रत्येक श्लोक जणू शिवाच्या तांडवाचा एक साक्षीदार आहे, जो आपल्या मन आणि आत्म्याला शांती आणि सकारात्मकतेने भरून टाकतो
चला, या स्तोत्राच्या अर्थाच्या माध्यमातून, आपण शिवतत्त्वाच्या अधिक जवळ जाऊया.
श्री गणेशा नमः
जटा टवी गलज्जलप्रवाह पावितस्थले गलेऽव लम्ब्यलम्बितां भुजंगतुंग मालिकाम्‌।
डमड्डमड्डमड्डमन्निनाद वड्डमर्वयं चकारचण्डताण्डवं तनोतु नः शिव: शिवम्‌ ॥१॥
अर्थ-
Meaning
त्याच्या केसांमधून वाहणाऱ्या पाण्याने त्याचा घसा पवित्र आहे,
आणि त्याच्या गळ्यात साप आहे, जणू काही तो गळ्यात आहे,
आणि डमरूमधून दुमट दुमट दुमटचा आवाज येत आहे,
भगवान शिव शुभ तांडव नृत्य सादर करत आहेत, तो आपल्या सर्वांना समृद्धीचा आशीर्वाद देवो.
जटाकटा हसंभ्रम भ्रमन्निलिंपनिर्झरी विलोलवीचिवल्लरी विराजमानमूर्धनि।
धगद्धगद्धगज्ज्वल ल्ललाटपट्टपावके किशोरचंद्रशेखरे रतिः प्रतिक्षणं मम: ॥२॥
अर्थ-
Meaning
मला शिवाबद्दल खूप रस आहे,
ज्याचे डोके स्वर्गीय गंगा नदीच्या वाहत्या लाटांच्या प्रवाहांनी सजलेले आहे,
तिच्या केसांच्या गुंतागुंतीच्या कड्यांमध्ये खोलवर कोणता उफाळत आहे?
ज्याच्या कपाळाच्या पृष्ठभागावर एक तेजस्वी आग जळते,
आणि जो डोक्यावर अर्धचंद्राचा अलंकार घालतो.
धराधरेंद्रनंदिनी विलासबन्धुबन्धुर स्फुरद्दिगंतसंतति प्रमोद मानमानसे।
कृपाकटाक्षधोरणी निरुद्धदुर्धरापदि क्वचिद्विगम्बरे मनोविनोदमेतु वस्तुनि ॥३॥
अर्थ-
Meaning
माझ्या मनाला भगवान शिवामध्ये आनंद मिळो,
अद्भुत विश्वातील सर्व प्राणी त्याच्या मनात अस्तित्वात आहेत,
ज्याची पत्नी पार्वती आहे, पर्वतराजाची कन्या,
जो आपल्या करुणामय नजरेने सर्वत्र पसरलेल्या असाधारण आपत्तीवर नियंत्रण ठेवतो,
आणि जो दैवी क्षेत्रांना आपला पोशाख म्हणून परिधान करतो.
जटाभुजंगपिंगल स्फुरत्फणामणिप्रभा कदंबकुंकुमद्रव प्रलिप्तदिग्व धूमुखे।
मदांधसिंधु रस्फुरत्वगुत्तरीयमेदुरे मनोविनोदद्भुतं बिंभर्तुभूत भर्तरि ॥४॥
अर्थ-
Meaning
सर्व जीवांचे रक्षक असलेल्या भगवान शिवामध्ये मला अद्वितीय आनंद मिळो.
त्याच्या सरपटणाऱ्या नागाचा फणा लालसर तपकिरी आहे आणि रत्न चमकत आहे,
ते दिशांच्या देवतांच्या सुंदर चेहऱ्यांवर विविध रंग पसरवत आहे,
जे एका प्रचंड, मादक हत्तीच्या कातडीपासून बनवलेल्या चमकदार शालने झाकलेले आहे.
सहस्रलोचन प्रभृत्यशेषलेखशेखर प्रसूनधूलिधोरणी विधूसरां घ्रिपीठभूः।
भुजंगराजमालया निबद्धजाटजूटकः श्रियैचिरायजायतां चकोरबंधुशेखरः ॥५॥
अर्थ-
Meaning
भगवान शिव आपल्याला समृद्धीचे आशीर्वाद देवोत,
ज्याचा मुकुट चंद्र आहे,
ज्यांचे केस लाल नागांच्या गळ्यात बांधलेले आहेत,
ज्याचे पायाचे आसन फुलांच्या वाहत्या धुळीने काळे झाले आहे,
जे इंद्र, विष्णू आणि इतर देवांच्या डोक्यावरून पडते.
ललाटचत्वरज्वल द्धनंजयस्फुलिंगभा निपीतपंच सायकंनम न्निलिंपनायकम्‌।
सुधामयूखलेखया विराजमानशेखरं महाकपालिसंपदे शिरोजटालमस्तुनः ॥६॥
अर्थ-
Meaning
शिवाच्या केसांच्या गुंतागुंतीच्या कड्यांमधून आपण सिद्धीची संपत्ती मिळवू शकतो,
ज्याने कपाळावर अग्निच्या ठिणगीने कामदेवाचा नाश केला,
ज्याला सर्व स्वर्गीय क्षेत्रांच्या स्वामींनी आदर दिला आहे,
जे अर्धचंद्राने सजवलेले आहे.
करालभालपट्टिका धगद्धगद्धगज्ज्वल द्धनंजया धरीकृतप्रचंड पंचसायके।
धराधरेंद्रनंदिनी कुचाग्रचित्रपत्र कप्रकल्पनैकशिल्पिनी त्रिलोचनेरतिर्मम ॥७॥
अर्थ-
Meaning
मला तीन डोळे असलेल्या भगवान शिवामध्ये रस आहे,
ज्याने पराक्रमी कामदेवाला अग्नीत अर्पण केले,
त्याच्या उग्र डोक्याचा पृष्ठभाग ‘दगडगड…’ च्या आवाजाने जळतो.
तो एकमेव कलाकार आहे ज्याने पर्वती राजाची कन्या पार्वतीच्या छातीचे टोक रंगवले आहे.
सजावटीच्या रेषा काढण्यात कुशल.
नवीनमेघमंडली निरुद्धदुर्धरस्फुर त्कुहुनिशीथनीतमः प्रबद्धबद्धकन्धरः।
निलिम्पनिर्झरीधरस्तनोतु कृत्तिसिंधुरः कलानिधानबंधुरः श्रियं जगंद्धुरंधरः ॥८॥
अर्थ-
Meaning
भगवान शिव आपल्याला समृद्धीचे आशीर्वाद देवोत,
ते संपूर्ण जगाचे भार वाहतात,
ज्याचे सौंदर्य चंद्र आहे,
ज्याच्याकडे स्वर्गीय गंगा नदी आहे,
ज्याची मान ढगांच्या थरांनी झाकलेल्या अमावस्येच्या मध्यरात्रीसारखी काळी आहे.
प्रफुल्लनीलपंकज प्रपंचकालिमप्रभा विडंबि कंठकंध रारुचि प्रबंधकंधरम्‌।
स्मरच्छिदं पुरच्छिंद भवच्छिदं मखच्छिदं गजच्छिदांधकच्छिदं तमंतकच्छिदं भजे ॥९॥
अर्थ-
Meaning
ज्यांचे गळे मंदिरांच्या तेजाने बांधलेले आहे, अशा भगवान शिवाला मी प्रार्थना करतो,
पूर्ण बहरलेल्या निळ्या कमळाच्या फुलांसारखे सुंदरपणे लटकलेले,
जे विश्वाच्या अंधारासारखे दिसते.
त्रिपुराचा नाश करणाऱ्या कामदेवाचा खून करणारा कोण आहे?
ज्याने सांसारिक जीवनाचे बंधन नष्ट केले, ज्याने त्याग रद्द केला,
ज्याने हत्तींचा वध करणाऱ्या अंधक राक्षसाचा नाश केला,
आणि मृत्युदेवता यमाचा पराभव कोणी केला?
अखर्वसर्वमंगला कलाकदम्बमंजरी रसप्रवाह माधुरी विजृंभणा मधुव्रतम्‌।
स्मरांतकं पुरातकं भावंतकं मखांतकं गजांतकांधकांतकं तमंतकांतकं भजे ॥१०॥
अर्थ-
Meaning
ज्यांच्याभोवती मधमाश्या उडत राहतात, मी भगवान शिवाची प्रार्थना करतो.
कदंब फुलांच्या सुंदर गुच्छातून येणाऱ्या गोड मधासारख्या सुगंधामुळे,
त्रिपुराचा नाश करणाऱ्या कामदेवाचा खून करणारा कोण आहे?
ज्याने सांसारिक जीवनाचे बंधन नष्ट केले, ज्याने त्याग रद्द केला,
ज्याने हत्तींचा वध करणाऱ्या अंधक राक्षसाचा नाश केला,
आणि मृत्युदेवता यमाचा पराभव कोणी केला?
जयत्वदभ्रविभ्रम भ्रमद्भुजंगमस्फुरद्ध गद्धगद्विनिर्गमत्कराल भाल हव्यवाट्।
धिमिद्धिमिद्धि मिध्वनन्मृदंग तुंगमंगलध्वनिक्रमप्रवर्तित: प्रचण्ड ताण्डवः शिवः ॥११॥
अर्थ-
Meaning
शिव, ज्यांचे तांडव नृत्य ढोलकीच्या धम्मित धम्मितसह असते
मोठा आवाज अनुक्रमाशी सुसंगत आहे,
ज्याच्या महान डोक्यावर अग्नी आहे, तो अग्नी नागाच्या श्वासामुळे पसरत आहे,
प्रतिष्ठित आकाशात गोल गोल फिरत.
दृषद्विचित्रतल्पयो र्भुजंगमौक्तिकमस्र जोर्गरिष्ठरत्नलोष्ठयोः सुहृद्विपक्षपक्षयोः।
तृणारविंदचक्षुषोः प्रजामहीमहेन्द्रयोः समं प्रवर्तयन्मनः कदा सदाशिवं भजे ॥१२॥
अर्थ-
Meaning
मी सनातन मंगल देवता भगवान सदाशिव यांची पूजा कधी करू शकेन?
ज्यांचा राजा आणि प्रजा यांच्याबद्दल समान दृष्टिकोन आहे,
गवताच्या पात्याकडे आणि कमळाकडे, मित्रांकडे आणि शत्रूंकडे,
सर्वात मौल्यवान रत्न आणि धुळीच्या ढिगाऱ्याला,
साप आणि हार आणि जगातील विविध रूपांना?
कदा निलिंपनिर्झरी निकुंजकोटरे वसन्‌ विमुक्तदुर्मतिः सदा शिरःस्थमंजलिं वहन्‌।
विमुक्तलोललोचनो ललामभाललग्नकः शिवेति मंत्रमुच्चरन्‌ कदा सुखी भवाम्यहम्‌ ॥१३॥
गंगा नदीजवळील गुहेत राहून मी कधी आनंदी राहू शकतो?
सतत डोक्यावर हात बांधून,
तुमचे अशुद्ध विचार धुवून शिव मंत्राचा जप करणे,
मोठे डोके आणि चैतन्यशील डोळे असलेल्या देवाला समर्पित?
इमं हि नित्यमेव मुक्तमुक्तमोत्तम स्तवं पठन्स्मरन्‌ ब्रुवन्नरो विशुद्धमेति संततम्‌।
हरे गुरौ सुभक्तिमाशु याति नान्यथागतिं विमोहनं हि देहिनां सुशंकरस्य चिंतनम् ॥१६॥
अर्थ-
Meaning
मी नेहमीच दुष्ट आत्म्यांपासून मुक्त असतो आणि मी ब्रुवन्नारो विशुद्धमेति संतम वाचले पाहिजे आणि लक्षात ठेवले पाहिजे.
हरे गुरुंची सद्भक्ती, त्यांच्या शरीराने मोहित झालेले लोक सुशंकरस्याचे चिंतन करीत आहेत. ॥१६॥
जो कोणी हे स्तोत्र वाचतो, लक्षात ठेवतो आणि पठण करतो,
तो कायमचा पवित्र होतो आणि महान गुरु शिवाची भक्ती प्राप्त करतो.
या भक्तीसाठी दुसरा कोणताही मार्ग किंवा साधन नाही.
शिवाचा विचारच सर्व गोंधळ दूर करतो.
थोडक्यात संपूर्ण शिवतांडव स्तोत्राचा अर्थ
सद्गुरु: रावण हा शिवाचा एक महान भक्त होता आणि त्याच्याबद्दल अनेक कथा आहेत. भक्त महान नसावा पण तो एक महान भक्त होता. तो दक्षिणेकडून इतके लांब अंतर चालत कैलासावर आला – तुम्ही कल्पना करा, इतके लांब अंतर चालत – आणि त्याने शिवाची स्तुती करणारे स्तोत्रे गाऊ लागली. त्यांच्याकडे एक ढोल होता, ज्याच्या तालावर त्यांनी लगेच १००८ श्लोक रचले, ज्यांना शिव तांडव स्तोत्रम म्हणून ओळखले जाते.
त्याचे संगीत ऐकल्यानंतर शिव खूप आनंदी आणि मोहित झाला. रावणाने गाणे सुरू ठेवले आणि गाण्यासोबतच त्याने दक्षिणेकडून कैलास चढाई सुरू केली. जेव्हा रावण जवळजवळ शिखरावर पोहोचला होता आणि शिव त्याच्या संगीतात मग्न होता, तेव्हा पार्वतीला एक माणूस वर येताना दिसला.
आता तिथे, वरच्या बाजूला, फक्त दोन लोकांसाठी जागा आहे. म्हणून पार्वतीने शिवाला त्याच्या परमानंदातून बाहेर काढण्याचा प्रयत्न केला. ती म्हणाली, “तो माणूस तिथेच आहे.”
आता तिथे, वरच्या बाजूला, फक्त दोन लोकांसाठी जागा आहे. म्हणून पार्वतीने शिवाला त्याच्या परमानंदातून बाहेर काढण्याचा प्रयत्न केला. ती म्हणाली, “तो माणूस लगेच वर आला आहे.” पण शिव अजूनही संगीत आणि कवितेच्या आनंदात मग्न होता. पार्वती अखेर त्याला संगीतमय समाधीतून बाहेर काढण्यात यशस्वी झाली. आणि जेव्हा रावण शिखरावर पोहोचला तेव्हा शिवाने त्याला पायाने खाली ढकलले.
रावण कैलासाच्या दक्षिणेकडील तोंडावरून खाली घसरला. असे म्हटले जाते की त्याचा ढोल त्याच्या मागे ओढला जात होता आणि रावण खाली जात असताना, त्याच्या ढोलने पर्वतावर वरपासून खालपर्यंत एक रेषा सोडली. जर तुम्ही कैलासाच्या दक्षिणेकडील बाजूकडे पाहिले तर तुम्हाला मध्यभागी वरपासून खालपर्यंत जाणारी एक खूण दिसेल.
कैलासाच्या एका तोंडापासून दुसऱ्या तोंडापर्यंत फरक करणे किंवा भेदभाव करणे योग्य नाही, परंतु कैलासाचे दक्षिणेकडील तोंड आपल्याला अधिक प्रिय आहे कारण अगस्त्य मुनी कैलासाच्या दक्षिणेकडील तोंडात विलीन झाले होते. तर कदाचित हा फक्त दक्षिण भारतीयांचा पूर्वग्रह आहे की आपल्याला कैलासचा दक्षिणेकडील चेहरा जास्त आवडतो आणि मला तो सर्वात सुंदर वाटतो. तिथे खूप बर्फ असल्याने ते सर्वात पांढरे देखील आहे.
अनेक प्रकारे, या तोंडात सर्वात जास्त तीव्रता आहे. पण कैलासाच्या दक्षिणेकडील भागात जाऊ शकणारे लोक फार कमी आहेत. ते खूप दुर्गम आहे आणि तिथे पोहोचणे खूप कमी लोकांना शक्य आहे, कारण त्याचा मार्ग इतर चेहऱ्यांपेक्षा खूपच कठीण आहे आणि फक्त विशिष्ट प्रकारचे लोकच तिथे जाऊ शकतात.
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेचा आठवा हप्ता आजपासून जमा!
वृंदावन वाले प्रेमानंद जी महाराज..
शेतकरी मित्रांनो,बनवला आहे का तुम्ही शेतकरी ओळख कार्ड?
थकित वीज बिलातून मुक्तीची सुवर्णसंधी!
तुमचे दरमहा वीज बिल जास्त येत आहे का? मग अर्ज करा सूर्य घर योजनेसाठी!
“तुम्ही फेब्रुवारीत जन्मलेले आहात का? जाणून घ्या तुमच्या खासियत!
हक्काची पेन्शन! PM श्रमयोगी मानधन योजना तुमच्या कुटुंबासाठी!
