Dattatreya 24 Gurus Marathi: “दत्तगुरूंचे २४ गुरु कोणते?”
Dattatreya 24 Gurus Marathi: नमस्कार, येत्या ४ डिसेंबर रोजी श्री गुरुदेव दत्त यांची जयंती (Datta Jayanti) साजरी होणार आहे.या शुभदिनी दत्तगुरूंबद्दल, त्यांच्या अवतारकथेबद्दल आणि अद्भुत चमत्कारांबद्दल अनेक ठिकाणी वाचायला आणि ऐकायला मिळते.
श्री दत्तात्रेय (Lord Dattatreya) यांनी आयुष्यभर निसर्गाच्या सहवासात राहून, निसर्गातील प्रत्येक घटकाकडून “जीवन कसे जगावे?” याचे मौल्यवान धडे शिकले.
ज्या ज्या ठिकाणी त्यांना एखादा श्रेष्ठ गुण दिसला, त्या त्या व्यक्तीला, प्राण्याला, पक्ष्याला किंवा निसर्गतत्त्वाला त्यांनी आपला गुरु (Guru) मानले.
म्हणूनच दत्तगुरूंच्या २४ गुरुंची कथा आपल्याला सांगते की, “शाळा–कॉलेज हीच नव्हे तर संपूर्ण सृष्टीच आपली गुरुकुल आहे. चला तर मग, या लेखात श्री गुरुदेव दत्त यांनी मान्य केलेले निसर्गातील २४ गुरु कोणते, त्यांच्या कडून त्यांनी कोणते जीवनधडे (Life Lessons) घेतले आणि आपण आपल्या दैनंदिन आयुष्यात ते धडे कसे वापरू शकतो, हे एकामागोमाग एक पाहूया.
‘जो जो म्या जयाचा घेतला गुण, तो तो म्या तया गुरू केला जाण’ या ओळीप्रमाणे, भगवान दत्तात्रेय (Lord Dattatreya) यांनी जिथे जिथे गुण दिसले तिथे तिथे त्या व्यक्ती, प्राणी, पक्षी किंवा निसर्गतत्त्वाला आपला गुरु (Guru) मानले.
श्रीमद्भागवतात वर्णन आहे की दत्तात्रेयांनी एकूण २४ गुरु (24 Gurus) यांच्या माध्यमातून संपूर्ण सृष्टीतून ज्ञान गोळा केले आणि “निसर्ग (Nature) हाच सर्वोच्च गुरु (Greatest Teacher)” हे जगाला दाखवून दिले.
गुरु दत्तात्रेय कोण आहेत?
(Who is Guru Dattatreya?)
Dattatreya 24 Gurus Marathi: गुरु दत्तात्रेय हे हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचे आणि गूढ व्यक्तिमत्त्व आहे, जे त्रिदेव (ब्रह्मा, विष्णू, महेश) यांचे एकत्रित स्वरूप मानले जातात.
उत्पत्ती: त्यांचे जन्मस्थान महर्षि अत्रि आणि माता अनुसूया यांचे पुत्र म्हणून सांगितले जाते. त्यांचे बंधू चंद्रदेवता आणि ऋषि दुर्वासा आहेत.
स्वरूप: त्यांचे चित्र सहसा तीन मुखे आणि सहा हात असलेले, मागे एक गाय (पृथ्वीचे प्रतीक) आणि पुढे चार कुत्रे (चार वेदांचे प्रतीक) असलेले दाखवले जाते. त्यांचे निवासस्थान औदुंबर वृक्षाजवळ (वटवृक्षाखाली) सांगितले जाते.
धर्माचे पुनरुत्थान: जेव्हा धर्म शिथिल झाला होता, तेव्हा दत्तात्रेय जींनी प्रकट होऊन यज्ञ आणि कर्मानुष्ठानाच्या विधीसह संपूर्ण वेदांचा पुनरुद्धार केला आणि चारही वर्णांना त्यांच्या मर्यादेत पुन्हा स्थापित केले.
Dattatreya 24 Gurus Marathi: गुरुंचे गुरु: त्यांना गुरु वंशाचे प्रथम गुरु आणि ‘परब्रह्ममूर्ति सद्गुरु’ म्हटले जाते, कारण त्यांच्यात ईश्वर आणि गुरु हे दोन्ही रूप समाविष्ट आहेत.
संप्रदाय: तंत्राशी जोडलेले असल्याने, त्यांना नाथ संप्रदाय आणि नवनाथ संप्रदायाचे अग्रज मानले जाते. त्यांचे शिष्य म्हणून भगवान परशुराम यांचाही उल्लेख आहे.
भगवान दत्तात्रेय यांच्या नामजपाने पितृदोषापासून रक्षा होते का?
होय, भगवान दत्तात्रेय यांच्या नामजपाने निश्चितच पितृदोषापासून रक्षा होते आणि त्याचे कष्ट कमी होतात, अशी ज्योतिषशास्त्रात व धर्मशास्त्रात मान्यता आहे.
भीम UPI चे हे ‘खास’ डेलीगेशन फीचर तुम्हाला माहिती आहे का? – UPI वापरकर्त्यांसाठी मोठी बातमी!
१. पितृदोष आणि दत्त नामजपाचा संबंध
Dattatreya 24 Gurus Marathi: पितृदोष म्हणजे काय? जेव्हा मृत पूर्वजांच्या (पितर) काही इच्छा अपूर्ण राहतात, अकाल मृत्यू होतो किंवा पापकर्मे शिल्लक राहतात, तेव्हा त्यांची लिंगदेह (आत्मा) अतृप्त राहते आणि मृत्युलोकात (भूलोक व भुवर्लोक यांच्या दरम्यान) अडकते. यामुळे त्यांच्या वंशजांवर नकारात्मक प्रभाव पडतो, ज्याला पितृदोष म्हणतात.
Dattatreya 24 Gurus Marathi: गति (Moksha) प्रदान करणे: दत्त (दत्तात्रेय) हे सर्वव्यापी आणि त्रिदेवांचे स्वरूप असल्याने, त्यांच्या नामजपाने जी शक्ती निर्माण होते, त्यामुळे मृत्युलोकात अडकलेल्या अतृप्त पूर्वजांना गति मिळते आणि ते त्यांच्या कर्मानुसार पुढील लोकांमध्ये जातात. यामुळे वंशजांना होणारा त्रास कमी होतो.
Dattatreya 24 Gurus Marathi: सुरक्षा कवच: दत्त नामजपाने जप करणाऱ्या व्यक्तीच्या सर्व बाजूंनी सुरक्षा-कवच (Protection Shield) तयार होते, ज्यामुळे पितरांपासून होणाऱ्या कष्टांची तीव्रता कमी होते.
२. पितृदोषापासून मुक्तीसाठी नामजप
Dattatreya 24 Gurus Marathi: पितृदोषाच्या निवारणासाठी ‘श्री गुरुदेव दत्त ।’ या मंत्राचा जप अत्यंत प्रभावी मानला जातो.
महामंत्र: ‘दिगंबरा-दिगंबरा श्रीपाद वल्लभ दिगंबरा’
तांत्रोक्त मंत्र: ‘ॐ द्रां दत्तात्रेयाय नम:’
दत्त गायत्री मंत्र: ‘ॐ दिगंबराय विद्महे योगीश्रारय् धीमही तन्नो दत: प्रचोदयात’
“पेन्शनधारकांसाठी अत्यंत महत्त्वाची नोटीस! डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र (Life Certificate) कसे द्यावे?
दत्तात्रेयांचे २४ गुरु
(Lord Dattatreya 24 Gurus)
1) पृथ्वी (Earth) – पृथ्वीप्रमाणे सहनशील राहून, टीका, स्तुती, सुख-दुःख सगळे शांतपणे झेलत सर्वांना आधार देण्याचा बोध.
2) वायू / पवन (Air / Wind) – वाऱ्याप्रमाणे प्रत्येक गोष्टीला स्पर्श करायचा पण कुठेही आसक्त न होता अलिप्त राहायचे हे धडे.
3) आकाश (Sky / Space) – आकाशासारखी विशालता आणि अहंकारशून्य वृत्ती; कितीही अनुभव, संपत्ती, मान मिळाला तरी आतून रिकामेपण जपणे.
4) जल (Water) – पाण्यासारखी शुद्धता आणि साधेपणा; जिथे जाईल तिथे इतरांना स्वच्छ, ताजेतवाने करणारे जीवन जगणे.
5) अग्नि (Fire) – अग्नीसारखा तेजस्वी स्वभाव व अंतर्बाह्य पवित्रता; जे काही मिळाले त्याचा संचय न करता योग्य ठिकाणी उपयोग करणे.
6) चंद्र (Moon) – कला घटल्या तरी अस्त न जाणे, परिस्थिती प्रतिकूल असली तरी पुन्हा उगवण्याचा धीर चंद्रापासून शिकायला मिळतो.
7) सूर्य (Sun) – सूर्यासारखे ठरलेल्या वेळी आपले कर्म करत राहणे आणि स्वतः जळूनही इतरांना प्रकाश देण्याची वृत्ती.
8) कबूतर (Pigeon) – लोभ व अति आसक्ती कसे संपूर्ण कुटुंबाला नाशाकडे नेऊ शकतात याचा बोध देणारा पक्षी.
9) अजगर (Python) – अजगराप्रमाणे संयम आणि समाधान; आपल्या वाट्याला जे येईल त्यात समाधान मानत अति धावपळ टाळणे.
10) समुद्र (Ocean / Sea) – समुद्रासारख्या सीमारेषा; आनंद-प्रसंग किंवा दुःख कितीही आले तरी आपल्या मर्यादा न ओलांडण्याचा बोध.
11) पतंगा (Moth) – ज्योत पाहून धावत जाऊन नष्ट होणारा पतंगा वासना आणि मोह कसे नाशाला नेऊ शकतात याची जाणीव करून देतो.
12) मधमाशी (Honey Bee) – मध गोळा करताना फुलांना त्रास न देणारी मधमाशी शिकवते की ज्ञान किंवा संपत्ती जमवा, पण त्याचा उपयोग इतरांच्या भल्यासाठी करा.
13) मध गोळा करणारा (Honey-gatherer / Honey Collector) – इतरांचा संचय बळकावणाऱ्या मध गोळा करणाऱ्याकडून, अति साठेबाजी शेवटी कशी इतरांच्या हाती जाते हे दिसते.
14) हत्ती (Elephant) – मादीकडे आकर्षित होऊन पकडला जाणारा हत्ती कामवासनेचा अतिरेक किती घातक असतो हे दाखवतो.
15) मृग (Deer) – गोड स्वर ऐकून जाळ्यात अडकणारा मृग; कान सुखावणाऱ्या गोष्टींच्या मागे आंधळेपणाने धावण्याचे धोके.
16) मासा (Fish) – आमिषाला भुलून अडकणारा मासा जिभेच्या चवीपायी होणारे नुकसान दाखवतो; खाण्याच्या लोभावर नियंत्रण ठेवण्याची शिकवण.
17) पिंगला वेश्या (Pingala – courtesan) – रात्री ग्राहकाची वाट पाहताना निराश झाल्यावर शेवटी ईश्वरच खरा आधार आहे हे जाणणारी पिंगला, अपेक्षा सोडल्यावर मिळणाऱ्या शांततेचा धडा देते.
18) कावळा (Crow / Raven) – स्वार्थी, चंचल वृत्तीचा कावळा आपल्याला सतत संशय, लोभ आणि चोरीच्या वृत्तींपासून सावध राहण्याचा बोध देतो.
19) बालक (Child) – लहान मुलाप्रमाणे निरागस, द्वेष-मत्सरापासून मुक्त राहिले की मन कसे स्वाभाविकपणे आनंदी राहते याचा बोध.
20) युवती / धान कूटणारी मुलगी (Young girl / Maiden) – बांगड्यांचा आवाज कमी करण्यासाठी हातात फक्त एक बांगडी ठेवणारी मुलगी एकाग्रतेचा, विचलन कमी करण्याचा सुंदर संदेश देते.
21) सर्प (Serpent / Snake) – साप नेहमी एकटा, शांत राहून आपले रक्षण करतो; अनावश्यक गर्दी, भांडणे यापासून लांब राहण्याचा बोध देतो.
22) बाण करणारा (Arrow-maker) – बाण बनवणारा कारागीर इतका एकाग्र असतो की आसपास काय घडते याची त्याला जाणीवही राहत नाही; हेच खरी ध्यानावस्था.
23) कोळी (Spider) – स्वतःच जाळे विणून त्यात राहणारा आणि गरज संपली की ते गुंडाळून घेणारा कोळी, स्वतः निर्माण केलेल्या विचार-जाळ्यात अडकू नये हे शिकवतो.
24) भृंग / भुंगेरा (Wasp / Beetle) – कीटकाला कोषात बंद करून अखेरीस त्याला स्वतःसारखे बनवणारा भृंग तन्मयता आणि दीर्घकालीन साधनेची शक्ती दाखवतो.
Dattatreya 24 Gurus Marathi: ही माहिती धर्मशास्त्र, पुराणकथा आणि लोकश्रद्धेवर आधारित असून शास्त्रीय / वैयक्तिक श्रद्धेप्रमाणे तिचा विचार करावा.
Dattatreya 24 Gurus Marathi: “तुम्हाला #श्री गुरुदत्तांचे २४ गुरु कोणते? निसर्गातून आणि प्रत्येक जीवाकडून घेतलेले जीवनधडे बद्दलची ही माहिती आवडली असल्यास, नक्की शेअर करा!”
![]()









